Motor = stuk, het begin

Mijn VW bus opknappen, deel 1

Dit is een verhaal van mijn project wat ik op het bus-forum heb gezet. Het is een heel epistel geworden in deze forum-post: Bus-forum.nl – Opknapbeurt: 1.9L 1Y ipv 1.6L D, e.d. Wellicht verdwijnt dit forum ooit, dus daarom post ik het ook even op mijn bus blog. Dit wordt een serie: Mijn VW bus opknappen, deel 1; Motor = stuk, het begin.

Soms ben ik wat ongelukkig met mijn keuze van auto’s. Vroeger reed ik in oude Land Rovers, als ze al reden… Nu had ik een goed uitziende Volkswagen Transporter bus gekocht. Zo kwam ik bij deze gele bus terecht: Een gele VW Transporter T3 (of T25) uit de eerste week van februari 1983. Helaas was het motortje toch niet zo fit als beloofd was.

Ik heb er toch allerlei drama’s mee gehad. Hij lekte olie, de v-snaar sprong steeds en hij werd goed aangepakt door een monteur. Die trekt het hele blok uit elkaar, vervangt de distributie en pakkingen en zet hem weer netjes in elkaar. Toch kan die niet voorkomen dat ik in etappes naar Oostenrijk en terug rijd.

– lees er meer over: Skileraar en de autoproblemen en hier: Terug in NL met autopech

De boodschap van de monteur is duidelijk: de motor is versleten… Ik ben intussen wel aan het busje verknocht geraakt en ik ga op zoek naar een alternatieve motor. Dan kan ik het oude 1.6L blokje dat oorspronkelijk in een Golf zat ook vervangen door iets met wat meer pit.

Nieuwe motor

Het is een 1.9D, met motorcode 1Y, geworden uit een golf uit 1995. De keuze was als volgt: ik wil geen modificatie aan het motordeksel, het is fijn als de motorsteunen overeen komen/passen en het is fijn dat het zonder veel problemen op mijn versnellingsbak past. Ik heb hem expres bij een sloperij gekocht voor de omruil garantie. Ik heb zelf een drietal mislukte projecten gehad dus ik zal een hoop moeten uitbesteden om het gedaan te krijgen.

Ik heb intussen het 1.9 blok helemaal uit elkaar gehaald (op het onderblok en kop na) en schoongemaakt. De onderdelen krijgen allen een goede poetsbeurt, zijn ontvet en de stalen/gietijzeren delen zet ik in een hittebestendige verf. Het blok krijgt lichte kleur zodat ik in de toekomst olielekkages direct kan zien. De rest van de motorruimte wordt geel, zodat deze bij de buitenkant past.

Ik hoop dat het straks een schoon en netjes geheel lijkt. Om komende problemen voor te zijn breng ik straks de losse delen naar René Vis op Texel die het blok nakijkt en zo in elkaar zet dat ik hem in de bus kan hangen. Ik heb van hem een boodschappen lijstje gekregen. Hij heeft naast het 1.9 blok & onderdelen nog wat nodig van het oude blok;

carterpan
brandstofpomp
waterpomp
dynamo

vliegwiel
spruitstukken
motorsteunen

Deels omdat het specifiek bij de bus hoort en deels omdat onderdelen nieuwer zijn en uitwisselbaar. Op woensdag breng ik een aantal dozen weg in de hoop dat ik een frisse motor terug krijg. Dan is er nog een andere uitdaging: de versnellingsbak.

De nieuwe motor moet teveel toeren maken om op een kruissnelheid van 100-110km/u te blijven. Een mogelijkheid is om grotere banden om te leggen, maar ik heb liever dat mijn versnellingsbak ook wordt nagekeken.

Versnellingsbak

Ik heb een versnellingsbak met motorcode ALD. Ik heb met Tonnie Vos gesproken en die gaat mijn bak zo aanpassen dat een andere eindvertraging en vierde versnelling heb en zo bij 3500 rpm ongeveer 117 km/h kan rijden met mijn bandenmaat 185/75/14. Een andere mogelijkheid die hij bood was enkel een andere eindvertraging en mijn oorspronkelijke vierde versnelling zodat ik bij 3500 rpm 108km/u rijd. Ik weet niet goed wat de verschillen hiervan zijn en waar ik uit moet kiezen. Optie 1 is duurder, maar beter? Wie kan het zeggen? Een reden waarom ik niet voor de 5-bak ga is dat ik dan niet de pook-naar-bak aansturing hoef aan te passen en het schijnt dat je met een 4-bak met juiste verhoudingen ook prima kan rijden. (toch?)

Als de motor en versnellingsbak er uit liggen pak ik de motorruimte en onderkant aan. De isolatie wordt netjes vernieuwd en weer opnieuw aangezet, doorgerotte platen vervangen en verder wordt alles wordt ontroest en met RX5 + 10 behandeld en de holle ruimtes met RX7 of zal ik toch voor de Fertan oplossing gaan? Voorlopig ga ik maar voor de RX varianten.

Ik ga alles goed stralen en weer in de verf zetten. Ik heb geluk dat het roestmonster nog ver weg is en enkel wat naden zullen mijn aandacht opeisen en onder de voorruit. Ik denk dat ik daar mijn handen al vol aan heb. Maar om de roest nog wat uit de buurt van mijn bus te houden zal ik de vloeren netjes in de verf zetten, waarschijnlijk weer met de RX oplossingen. De vloerbakken voor ga ik bekleden met vervormbare vloerbedekking waarop ik dan een rubberen mat leg. Dit is geïnspireerd door het Luizenbos project.

De wanden ga ik uitnemen. Het is nu van hardboard gemaakt en dat ziet er alweer echt slecht uit. Ik ga voor iets stevigers, ik ben er nog niet uit, een vriend van me is schrijnwerker en zal wel wat tips hebben. Ik zit nog te twijfelen of ik de muren ga isoleren met wol, zoals hier besproken is dat misschien niet slim… Maar dat zijn gedachten voor later.

Verder wil ik mijn passagiers bank weer netjes in elkaar zetten zoals het hoorde. De vorige eigenaars hebben de leuning er los ingezet door de onderzijde vast te schroeven aan een houtblok en boven zit het origineel vast met een pin

Toen ik de bank uit de auto haalde bleef de rugleuning dus in de bus staan. Volgens mij Is dit niet echt veilig met een aanrijding?. Weet iemand hoe het hoort? Zodat ik het kan kopiëren? Helaas kan ik niet veel via Google of de zoek-functie op het bus-forum vinden.

De zitting was ook op de houtblokken geschroefd en zonder gordels, dus niet veilig. Ik ga de houten blokken vervangen voor staal en laat misschien een U-profiel onder de bus lassen zodat de bank stevig vast staat en dat hij bij een ongeluk op zijn plaats blijft.

Ik zit er over te denken om in het U-profiel dan moeren te lassen zodat ik de bank zonder veel werk kan uitnemen wanneer ik mijn motorfiets achterin wil vervoeren, o.i.d. Als de bank er weer in zit dan wil ik kijken of de leuning naar achter kan klappen en of ik een bed kan maken van de bank. Ik zit nog even te twijfelen of ik de tweezitter voorin vervang voor een gewone stoel. Maar ook dat zijn zorgen voor later.

Afgelopen dagen druk bezig geweest met het ontvetten en schuren van het 1.9 blok en de bijbehorende onderdelen. Het aluminium poets ik een beetje op en het staal ga ik verven.

Dus na het lozen van de vloeistoffen in het blok, er zat niet zoveel meer in, begon ik met alle onderdelen eraf schroeven. De bouten zet ik weer netjes terug waar ze vandaan komen omdat ik ze niet kwijt wil raken. Ik heb even gedacht om het in zakjes of doosjes te labelen, maar dit leek makkelijker.

Helaas ontdekte ik aardig wat aangekoekte olie in de luchtinlaat van de 1Y motor. Ik heb het er even met Rene over gehad, maar het hoeft geen groot probleem te zijn. Ik hoop dat het allemaal mee valt, maar aan de andere kant breng ik hem daarom ook weg: Om problemen op te lossen en hopelijk is het blok verder wel goed.

Ik heb aardig wat uren gestoken in het schoonmaken, ontvetten en schuren van het blok. Het is behoorlijk wat werk, maar het resultaat is er ook naar. Dit is na de eerste dag schuren. De gaten heb ik dicht gemaakt om te voorkomen dat er allerlei stof in komt. De oude carterpan heb ik een tijdelijke witte verfbeurt gegeven, zonder goed te schuren en te ontvetten. Deze wordt toch vervangen door de aluminium carterpan die nu nog op de 1.6L zit.

Schilderen is niet mijn sterkste punt… Ookal ben ik heel uitvoerig bezig geweest met schuren en ontvetten lijkt de verf toch minder mooi te blijven zitten dan ik wil. Gelukkig gaat het hier om een motorblok en hoeft er niet perfect uit te zien en een enkele druiper valt toch niet op straks. Ik ga voor mijn carrosserie later eens kijken of ik gewillige vrienden heb die het beter kunnen, ook mijn vader kan zonder druipers schilderen, dus dat moet vast goed komen. Hier de eerste laag, er komen nog een aantal lagen overheen.

Daarna werd het tijd om het oude blokje wat van zijn onderdelen te verlossen. Dan kom je de gekste dingen tegen zoals de plus-pool van de accu. Die wordt misbruikt om heel wat zaken van stroom te voorzien. Dit ga ik uitzoeken en het even netjes oplossen zoals het hoort. Als ik de accu weghaal zie je hoeveel olie het blok al heeft gelekt in de motorruimte. Daar had ik nog niet schoongemaakt… Nou ja, nu ga ik het allemaal wat rigoureuzer aanpakken.

Ook viel me nu een gat op in het chassis achter het brandstoffilter. Straks als de motor er uit is en de boel gestraald kan ik er goed bij om dit uit te slijpen en er een nieuw stuk in te laten lassen.

Ook viel me op dat er een gat bij mijn versnellingsbak is….? Was dit vroeger voor een startmotor of zo? Ik kan me haast niet voorstellen dat dit hoort…

Later hoor ik dat dit gat hoort, hiermee kan je de brandstofpomp en distributie afstellen. Toch zie ik bij heel veel andere versnellingsbakken dat hier netjes een dop op zit. Op een gegeven moment lees ik ook dat mensen last van de koppeling hebben gehad op het moment dat er door dit gat diesel lekte. Puntje om mee te pakken.

Vandaag ga ik weer verder met het oude motortje en hoop ik de motor en bak er onder vandaan te halen. Dan kan ik gaan beginnen met schoonmaken, stralen en de motorruimte opknappen. ’s Avonds en ’s Ochtends ben ik al een bezig met de plannen hoe ik aanpassingen/verbeteringen op het stroomschema ga maken. Geen draden meer die in de weg lopen, over het blok liggen of andere houtje-touwtje oplossingen. Ook ga ik het zwarte electriciteitskastje links in de motorruimte aanpakken, deze kan niet meer dicht omdat alles er maar in gepropt is. Het moet nu maar gewoon netjes!

Mijn moeder bood heel lief haar oven aan om de pas geverfde onderdelen “af te bakken”. Omdat het om hittebestendige verf gaat kan je hem een tijdje in 160 graden leggen om het uit te laten harden.

Intussen heb ik het oude motorblok + bak onder de auto vandaan gehaald. Het was even tillen en sjorren, maar met een spanband en een autokrik is het me toch in mijn eentje gelukt. De volgende keer zal ik echter wel eerst de versnellingsbak-steun loshalen en dan pas de motorsteunen.

Wat ik nu heb gedaan is alle overbodige zaken verwijderd. Dus oliefilter, dynamo, koelwaterpomp, spruitstukken, etc. etc. Op een gegeven moment heb ik de auto krik onder de motor op de aansluiting met de bak gezet en heb ik de linker motorsteun losgemaakt en de motorstang waar deze op zit verwijderd. De uitlaat heb ik ook helemaal los gehaald en verwijderd om te voorkomen dat hij ergens beschadigd raakt.

Alle motorsteunen heb ik helemaal van het blok verwijderd om geen uitstekende stukken te hebben. Daarna heb ik de autokrik bijna tot op de grond laten zakken en de motor met spanbanden aan de auto gezet. Let op dat je de aandrijfassen uit de weg hangt, of nog beter verwijderd, anders zitten ze erg in de weg. Voor het vastzetten van de motor kan je een balk over de motorruimte leggen of andere bevestigingspunten gebruiken, let op dat de motor redelijk recht hangt.

Daarna heb ik de autokrik onder de bak gezet en een beetje druk gezet zodat ik de bout eenvoudig kon lossen. Als de motor gekanteld is dan draait deze bout en wordt het lastiger om los te maken. Nadat alles los was heb ik de spanbanden langzaam laten vieren en de motor zakte op de grond. Even stuntelen om de auto krik onder de bak vandaan te krijgen en je bent klaar. De auto stond op een verhoging dus ik rolde de auto naar voren om zo de motor + bak vrij te krijgen.

Na een welverdiende pauze heb ik de bak van de motor gescheiden. Bleek dat 2 van de bouten die er in horen te zitten gewoon missen! Waarvan eentje bij de startmotor en die zat dus maar met 1 bout vast. De vorige eigenaar heeft de motor er in gezet, maar behoorlijk gestunteld zeg…. En mijn monteur die de motor aangepakt had (en daarvoor de motor uit de auto heeft gehaald) heeft ook zitten slapen. Die bouten zitten er vast niet voor niets. Het viel me op dat de binnenzijde wat zwart was, waarschijnlijk ook olie…
Althans, zo voelt het aan.

De rest van de dag en gister spendeerde ik aan het demonteren en schoonmaken van handige spullen van de motor. De brandstofpomp, oliefilterhouder, dynamo en allerlei andere zaken kunnen straks nodig zijn. Morgen breng ik mijn motor naar Texel en ik wil liever teveel spullen brengen dan te weinig. Er is een leuk verschil te zien in de volgende foto, het nieuwe blok: boven toen ik hem binnen kreeg en onder toen ik er mee klaar was.

Nu staat alles in dozen achter in de auto en morgen ga ik naar Texel. Met een beetje geduld kan ik daar straks een motorblok ophalen dat helemaal klaar is om in mijn bus te hangen. Tot die tijd ga ik aan de slag om de motorruimte te ontroesten en schilderen en de bedrading nalopen en verbeteren daar waar nodig. De draden lopen in de oude situatie kris-kras door elkaar en dat moet gemaakt worden. Een zwarte doos waar een heleboel zaken bij elkaar komen. Daarnaast zijn er moderne technieken beschikbaar die nu toegepast kunnen worden.