Als je het verhaal een beetje hebt gevolgd over differentiëlen dan heb je geleerd dat op de meeste auto’s we een ‘open’ differentieel hebben. Mocht er één wiel weinig tot geen grip hebben dan gaat alle aandrijving van de auto daar naar toe en sta je stil. Een oplossing hiervoor kan het automatische systeem van een slip differentieel zijn. Hiermee laat je een beperkte aandrijving doorslippen en de rest gaat naar het stilstaande wiel.
En sperdifferentieel gaat iets verder. Het woord sper zegt het al. Sperren betekent, volgens een woordenboek op internet, “1) Afsluiten 2) Blokkeren 3) Dichten 4) Openen en sluiten“. Zoals je hier links kan zien zetten we met een sper (het rode gedeelte) het differentieel dicht.
De wielen zitten aan een starre as vast en als we grip verliezen op 1 wiel dan vertrouwen we er op dat het andere wiel ons voort duwt.
Voor een algemene visualisatie van een open en/of gesloten differentieel hebben we hier rechts een filmpje neer gezet.
Bij onze Volkswagen busjes kunnen we de sper aanzetten door aan een knop op ons dashboard te trekken. Als je geluk hebt dan heb je twee knoppen, voor en achter. Als er maar één knop is, dan is dit vaak een sper op de achteras (in de versnellingsbak).
Je kan in het onderstaande Italiaanse filmpje zien dat de sper aan staat. Ondanks dat een wiel ver in de lucht hangt blijven te toch doorrijden. Een duidelijk voorbeeld is bij 2 min 24 of bij 3 min 48.
Hoe werkt het?
Er zijn allerlei systemen in auto’s te vinden. Op mijn Land Cruiser werkt het niet altijd. Het systeem werkt elektronisch aangedreven en dat is met alle vocht onder de auto nog wel eens een probleem. Bij Mercedes G werkt het hydraulisch, dus met olie en op onze busjes werkt het met lucht of eigenlijk met vacuüm, het ontbreken van lucht.
De sperren worden bediend via knoppen op het dashboard en dan gaan de bekende groene lichtjes branden. Als je een uitgebreide versie hebt, dan heb je twee knoppen en twee lichtjes want dan kan je de vooras en de achteras vast zetten. Er zijn zelfs mensen die trots drie knoppen en lichtjes laten zien.
Het vacuüm wordt gecreëerd door een aansluiting op het inlaatspruitstuk. Als de motor niet loopt is er geen vacuüm, dus de sper kan niet ingeschakeld worden. Onder de auto zit een tankje waar met een terugslagklep het vacuüm wordt voorbereid.
Op het moment dat je aan de knop trekt wordt een vacuüm op een andere plek opgebouwd in een kastje dat op het differentieel zit die de sper bediend. In het filmpje boven zie je de sper bediend met de hand.
Boven mijn hand zie je het blauwe kastje waar de luchtleidingen op aangesloten zitten en het stangetje van de sper bedient. Door het vacuüm op te bouwen in het kastje wordt de sper geschakeld.
sper uitgeschakeld 
sperren ingeschakeld
Als er niets wordt bediend dan is alles in ruste. Het lichtblauwe is het vacuüm. Als de motor niet loopt dan is er geen vacuüm en de sper niet ingeschakeld.
Als er wel een vacuüm is dan is het kastje zo geschakeld dat de sper absoluut niet ingeschakeld kan worden.
Als de knop uitgetrokken wordt dan wordt een andere leiding op het vacuüm aangesloten. In het blauwe kastje wordt het vacuüm op de andere kant opgebouwd.
Hierdoor wordt via een membraan het stangetje naar de sper bediend. Zie het rode gedeelte in het plaatje boven. Ook hier zijn de blauwe leidingen het vacuüm.
Bovenstaande plaatjes heb ik uit;
V.A.G. Service – Volkswagen Transporter und Caravelle Syncro – Konstruktion und Funktion
Hieronder vertelt een Australiër nog even hoe je het beste sperren kan gebruiken. Na alle droge theorie leuk om iemand wat praktische tips te horen geven.